Etyczne złoto – uczciwie, ekologicznie i z Polski

12 lipca 2022

W ostatnim czasie coraz więcej mówi się o ciemnej stronie złota. Istnieją niestety miejsca, w których jego pozyskanie odbywa się w sposób nielegalny, a osoby za nie odpowiedzialne są brutalnie traktowane. Nielegalne wydobycie złota odbywa się między innymi na terenie Amazonii, w tym w Wenezueli czy Brazylii. Ważne jest, by inwestorzy – zarówno początkujący, jak i ci doświadczeni – zwracali uwagę na pochodzenie kupowanego kruszcu i osadzali swoje środki finansowe w etyczne złoto.

Etyczne złoto – czyli inwestycja w fair trade

Wydobycie złota w wielu miejscach na Ziemi wiąże się z wykorzystywaniem do pracy osób nieletnich. Dodatkowym, równie poważnym problemem są złe warunki górników, w tym narażenie na kontakt ze szkodliwą rtęcią i cyjankiem, a także bardzo niskie wynagrodzenie pracowników. Dochodzą do tego nielegalne kopalne cennego kruszcu; w samej Amazonii ma istnieć ich co najmniej 2300. Wydobywanie z nich złota wprowadzi do degradacji lasu deszczowego na wielką skalę. Ogromna część pracujących tam osób niewiele ma wspólnego z górnictwem – sami siebie nazywają często „poszukiwaczami”. Tysiące ludzi, zarówno dorosłych, jak i dzieci, szuka złota, jednocześnie walcząc o przetrwanie.

Nielegalne i całkowicie nieetycznie wydobywane złoto trafia niestety na rynek, w tym również do znanych oraz cenionych sprzedawców. Dlatego weryfikacja pochodzenia kruszcu jest niezwykle istotna. W Mennicy Polskiej przykładamy ogromną wagę do tego, by złote inwestycje były w pełni etyczne. Produkowane złoto pochodzi wyłącznie z polskich kopalni, w której zatrudniani są dobrze wynagradzani górnicy mający godziwe warunki pracy. Mówimy stanowcze „nie” wykorzystywaniu pracy nieletnich i taki proceder w najmniejszym nawet stopniu nie przyczynia się do wydobycia złota czy produkcji sztabek oraz monet inwestycyjnych oferowanych przez Mennicę Polską.


Złoto Mennicy Polskiej jest wydobywane w Polsce

Całe złoto, z którego produkowane są złote sztabki oraz monety inwestycyjne Mennicy Polskiej, pochodzi od KGHM – Kombinatu Górniczo-Hutniczego Miedzi. To jedna z największych polskich spółek skarbu państwa, a także jeden z czołowych światowych producentów miedzi oraz srebra rafinowanego. Wydobycie złota w Polsce odbywa się „przy okazji” wydobycia miedzi i srebra. W stosunku do światowego poziomu wydobycia, nasze krajowe stanowi mniej niż promil.

Brak takiej celowości jego pozyskiwania, jaka ma miejsce na terenach największych złóż na świecie, jest jednym z powodów, dla których polskie złoto pozostaje w pełni etyczne. Do miejsc, w których można je znaleźć, nie zjeżdżają się dziesiątki tysięcy „poszukiwaczy” chcących za wszelką cenę zdobyć jego jak największą ilość. KGHM w pełni legalnie i zapewniając dobre warunki, zatrudnia górników, którzy wydobywają złoto z terenów Dolnego Śląska. Kruszec nie pochodzi z osobnej kopalni złota; przeciwnie, można nazwać je wręcz „produktem ubocznym” pozyskiwania miedzi. Skalę najlepiej obrazuje poziom ich pozyskiwania w ciągu roku. W 2019 KGHM wyprodukował około 700 tysięcy ton miedzi i „zaledwie” 3,2 tony złota (ok. 103,7 tysięcy uncji trojańskich).

Etyczne złoto oferowane przez Mennicę Polską to nie tylko godne warunki zatrudnienia górników, ale również gwarancja, że jego zakup nie wiąże się z finansowaniem działań militarnych. Cenny kruszec nie pochodzi bowiem z terenów objętych sankcjami, takich jak Rosja.


Wydobycie złota a wpływ na środowisko naturalne

Kolejną kwestią, dla której postawienie na etyczne złoto pochodzące z polskich kopalni jest tak istotne, to brak negatywnego wpływu wydobycia tego kruszcu na środowisko naturalne. Nielegalne kopalnie oraz tereny, które nie przykładają odpowiedniej wagi do działań fair trade, wytwarzają ogromne ilości toksycznych odpadów kopalnianych zrzucanych do oceanów, rzek i innych naturalnych zbiorników wodnych. Szacuje się, że produkcja złota na zaledwie jedną obrączkę może wygenerować ich aż 20 ton. Mają one wpływ między innymi na jakość wody pitnej, która zostaje zatruta takimi chemikaliami, jak arsen, ołów, rtęć, produkty uboczne ropy naftowej, cyjanek oraz kwasy. 

Co więcej, zdecydowana większość terenów poszukiwawczych znajduje się w regionach niezwykle cennych dla środowiska naturalnego, takich jak lasy Amazonii. Prowadzone w nich nieetyczne oraz nieekologiczne działania związane z wydobyciem złota stanowią ogromne zagrożenie dla bioróżnorodności. Przykładem jest Park Narodowy Lorentz znajdujący się w indonezyjskiej prowincji Papua Zachodnia. To największy obszar znajdujący się pod ochroną w Azji Południowo-Wschodniej – liczy około 2,5 miliona hektarów powierzchni. W 1973 roku przy jego terenach rozpoczęło się intensywne wydobycie złota, które doprowadziło do odkrycia ogromnych złóż złota i miedzi leżących w okolicy granicy Parku Narodowego. To z kolei zakończyło się skażeniem wód Morza Arafura i rzeki Ajikwa oraz wywołania śmiertelnego osuwiska.

Takich przykładów jest niestety wiele więcej. Dlatego też Mennica Polska stawia na etyczne wydobycie złota, a zatem wyłącznie z terenów, które nie wykazują wysokiej wartości ekologicznej, nie mają delikatnego cennego ekosystemu i nie są obszarami chronionymi.
 

Ekologiczne, etyczne wydobycie złota

Etyczne wydobycia złota, a także jego produkcja, jest możliwa. KGHM, od którego Mennica Polska pozyskuje złoto, działa zgodnie z rygorystycznymi standardami odpowiedzialnego górnictwa i maksymalnie redukuje toksyczne chemikalia, takie jak rtęć czy cyjanek. Górnicy zajmujący się wydobyciem złota, miedzi czy srebra nie wykorzystują toksycznych chemikaliów stanowiących zagrożenie zarówno dla środowiska, jak i ich zdrowia. Co więcej, Polityka Klimatyczna KGHM dąży do bezpośredniego wspierania realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ. Rafineria posiada certyfikat Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy. Prowadzi również System Zarządzania Środowiskowego oparty na normie PN-EN ISO 14001, zgodnie z którym zobowiązuje się między innymi do: 

  • ograniczania emisji gazów cieplarnianych, 
  • ograniczania ilości wytwarzanych odpadów i ciągłego rozwoju technik gospodarowania odpadami, 
  • ograniczania emisji do powietrza, wody i gleby,
  • odpowiedzialnego zarządzania gruntami i terenami zielonymi,
  • przywracania wartości użytkowej terenów niekorzystnie przekształconych działalnością,
  • racjonalnego korzystania z zasobów środowiska, takich jak ziemia, woda, lasy,
  • czy odpowiedzialnego zarządzania chemikaliami.


Więcej na temat działań proekologicznych KGHM można przeczytać w Zintegrowanym Raporcie Rocznym 2021 KGHM Polska Miedź.