Srebrna replika medalu „Cracoviae Merenti” trafi do archiwum Andrzeja Wajdy

5 lipca 2019

5 lipca w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” w Krakowie odbyło się oficjalne przekazanie do rąk Pani Krystyny Zachwatowicz-Wajdy repliki medalu „Cracoviae Merenti”. Wyróżnienie zostało przyznane jej i Panu Andrzejowi Wajdzie za szczególne zasługi dla miasta Krakowa. Mennica Polska stworzyła i nieodpłatnie przekazała srebrną replikę zagubionego oryginału, która docelowo znajdzie się w archiwum materiałów związanych z twórczością wybitnego reżysera.

Wyróżnienie „Cracoviae Merenti” nadawane jest od 1992 roku przez Radę Miasta Krakowa osobom, organizacjom i instytucjom szczególnie zasłużonym dla miasta. Oryginalny srebrny medal  Państwu Krystynie Zachwatowicz-Wajdzie i Andrzejowi Wajdzie wręczył w 1995 roku prezydent Józef Lasota – obecny również podczas przekazania repliki. Mennica Polska odtworzyła zagubiony medal i przekazała go nieodpłatnie za pośrednictwem małżonki reżysera do Archiwum Andrzeja Wajdy, działającego w ramach Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”. W lipcu 2002 roku odwiedzili je m.in. cesarz Japonii Akihito i cesarzowa Michiko.

Inicjatorem i fundatorem Muzeum „Manggha”, początkowo działającego jako Centrum „Manggha”, był sam Andrzej Wajda. Ambicją reżysera było stworzenie „domu” dla kolekcji sztuki japońskiej Feliksa „Manggha” Jasieńskiego – polskiego kolekcjonera i znawcy dzieł sztuki.  To jednak nie jedyne połączenie twórczości polskiego reżysera z Krajem Kwitnącej Wiśni. W 1987 roku Wajda otrzymał bowiem prestiżową Nagrodę Kyoto – wyróżnienie, które  potwierdziło niebywałe sukcesy artystyczne reżysera w Japonii. Co roku Kyoto Prize Fundacji Inamori trafia do osób, które wniosły „znaczący wkład w naukowy, kulturalny i duchowy rozwój ludzkości”, a przyznawana jest w trzech kategoriach: zaawansowana technologia, podstawowe nauki oraz sztuka i filozofia. Andrzej Wajda postanowił przeznaczyć całą sumę, pozyskaną wraz ze wspomniają nagrodą, na powołanie Fundacji Kyoto-Kraków, przy której udziale powstało Centrum „Manggha”. W zbiórkę środków włączyli się również przedstawiciele Związku Zawodowego Pracowników Kolei Wschodnich Japonii.  W 2007 roku Centrum zyskało status Muzeum i do dziś w sposób szczególny łączy sztukę i technikę. Zasługi Państwa Wajdów dla Krakowa – oraz w znacznie szerszej skali – są niekwestionowalne.

Na awersie wiernie odtworzonego medalu widnieje herb Krakowa i napis „CRACOVIAE MERENTI”, na rewersie natomiast wizerunek królowej Jadwigi według portretu Jana Matejki i napis „HEDVIGIS REGINA POLONIAE PRINCEPS LITHUANIAE et HERES RUSIAE” („Jadwiga królowa Polski, księżna Litwy i dziedziczka Rusi”). W 1998 roku Rada Miasta Krakowa postanowiła odnośnie medali „Cracoviae Merenti”, że podczas każdej czteroletniej kadencji istnieje możliwość wręczenia: jednego złotego (tylko dla instytucji), trzech srebrnych oraz  sześciu brązowych medali. Rok wcześniej zadecydowano natomiast, że medal przyznany Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II pozostanie jedynym złotym, który trafił do indywidualnej osoby.