Co to jest uncja trojańska?
O ile uncja jest stosunkowo często używanym terminem, o tyle ‘uncja trojańska’ może być dla niektórych osób pojęciem o niejasnym znaczeniu. Łatwo się domyślić, że uncja trojańska ma bezpośredni związek z wagą; stosowana jest najczęściej w odniesieniu do metali szlachetnych, dlatego też znajomość tego terminu może być przydatna dla osób, które rozważają inwestycję w złoto lub srebro.
W przypadku metali szlachetnych niezwykle ważna jest ich masa – to jeden z czynników decydujących o wartości danego wyrobu (jest nim również próba). Niemal na całym świecie obowiązuje układ jednostek nazywany układem SI – jego podstawową jednostką miary jest kilogram. W branży jubilerskiej jest to jednak jednostka niezbyt przydatna; z tego względu większość osób posługuje się raczej gramami. Jeden gram = 0,001 kg.
Co łączy gram i uncję? Oba terminy używane są oczywiście do określenia wagi. Uncja to w przybliżeniu 28,35 g. Ile w takim razie wynosi uncja trojańska i czym różni się od zwykłej uncji? Po pierwsze, uncja trojańska wynosi dokładnie 31,1034768 g, czyli o niespełna 3 g więcej (według innego przelicznika uncja trojańska to 480 ziaren, z kolei ziarno = 0,06479891 g). Po drugie – jest używana do podawania wagi metali szlachetnych, w przeciwieństwie do zwykłej uncji (nazywanej również „uncją handlową”).
Uncję trojańską (aptekarską, jubilerską) oznacza się za pomocą skrótu „t.oz” –Słowo „uncja” znajduje się także często na samych monetach; działa tutaj oczywiście ta sama zasada, co przy skrótach używanych na certyfikatach.
Jeśli chodzi o pochodzenie, uncja trojańska nie została stworzona przez starożytnych Trojan, ale przez Francuzów – wywodzi się z miasta Troyes, ważnego ośrodka handlowego w okresie średniowiecza. Co ciekawe, system miar wymyślony przez Francuzów został zaadaptowany zarówno w Anglii oraz znacznie później – w Stanach Zjednoczonych.
Warto pamiętać, że o ile uncja trojańska jest używana do podawania wagi metali szlachetnych, to jeśli chodzi o niektóre monety bulionowe stosowany jest nieco inny przelicznik – np. dukat austro-węgierski zawiera 3,44 g złota, co stanowi trochę ponad 1/10 uncji trojańskiej.